De Protestantse Kerk kent twee sacramenten: de doop en het Heilig Avondmaal. In de nacht waarin Jezus Christus verraden werd, brak Jezus het niet-gerezen brood dat ter gelegenheid van het Pesach feest was bereid, sprak het zegengebed uit en zei tegen de leerlingen: ’Neem, eet, dit is mijn lichaam’. En daarna nam hij de beker met wijn, sprak het dankgebed uit en zei: ‘Drink allen hieruit, dit is mijn bloed van het verbond, dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden (Matt. 26:26-29). Aan deze zogeheten instellingswoorden is door Lucas en later ook door Paulus toegevoegd: ‘Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken’. Zo is er door Jezus een traditie begonnen die in de kerken wordt voortgezet.

Het Avondmaalszilver van de voormalige Hervormde Gemeente Heino

Het avondmaalszilver uit Heino bestaat uit de volgende onderdelen:

• Twee identieke zilveren avondmaalsbekers die de vorm hebben van kelken op hoge ronde voeten en die zijn voorzien van deksels. Hoogte met deksel 28 cm. Beide bekers zijn voorzien van de gegraveerde alliantiewapens Bentinck-van Ittersum en het opschrift: ‘Vrou Eleonore Sophie Bentinck Douarière van Ittersum tot Nienhuis heeft deese twee Bekers de Kerke van Heyno vereerdt A°1708’. De beide avondmaalsbekers zijn gemaakt door de Zwolse Zilversmid Willem van Lear (1674-1722). Het bijzondere aan deze zilversmid was dat hij niet alleen zilveren voorwerpen maakte, maar ook uitvoerig heeft geschreven over het maakproces in een boekje met als titel: "Weg-wijzer voor Aankoomende Goud en Zilversmeden" (1721).

• Twee identieke zilveren collecteschalen in de vorm van een kom, glad met gegraveerd wapen en opschrift: ‘E.M. van Voerst Dogter van den Grimberg heeft deese aan de Kerke van Heyno vereert 1763’

• Een zilveren kan op voet en met deksel en als opschrift ‘Aangeboden aan de Herv. Kerk te Heino door H. Baron de Vos van Steenwijk van Abbenbroek en Echtgenote 188- 2’.

Welke relatie hadden deze schenkers nu met de kerk in Heino? Toen mevrouw E.S. Bentinck Douarière Van Ittersum tot Nienhuis de Kerk vereerde met twee avondmaalsbekers was Heino een kleine woonkern, die niet te vergelijken is met het huidige dorp. Vanaf 1487 werd het kasteel Nijenhuis twee eeuwen bewoond door de familie Van Ittersum. Met name Robert van Ittersum (1645-1705) zorgde ervoor, dat het Nijenhuis aan het eind van de zeventiende eeuw de aanblik kreeg die wij nu nog kunnen bewonderen. Er is altijd een nauwe band geweest tussen de bewoners van het Nijenhuis en Heino. In zekere zin bijna letterlijk: de familie Van Ittersum legde een laan aan, die in een rechte lijn naar de kerk van Heino liep. Deze laan werd de Nieuwendijk genoemd, nu de Stationsweg.

Het gegraveerde op de karaf, geschonken door Baron de Vos van Steenwijk, roept vraagtekens op. In 1812 kocht Hendrik Antonie Zwier, Baron de Vos van Steenwijk genaamd van Essen te Vollenhove de havezathe Windesheim. Hij was geboren op de Oldenhof onder Vollenhove, maar groeide op bij zijn oom Lucas Willem van Essen, die hem, naast de heerlijkheid Abbenbroek in Zuid-Holland, de naam en het wapen van de Van Essens bij testament naliet. Vanaf 1828 tot aan zijn dood in 1834 bewoonde hij Windesheim. In welke bezitting hij werd opgevolgd door zijn tweede zoon Evert Frederik. In 1882 – het jaar waarin de zilveren karaf werd aangeboden - waren H. Baron de Vos van Steenwijk van Abbenbroek en zijn echtgenote dus reeds lang overleden. Zijn kleinzoon Jan Arend Frederik erfde Windesheim in 1879. Na een carrière bij de rechterlijke macht werd hij benoemd tot burgemeester van Zwollerkerspel en dijkgraaf van Salland.

Het avondmaalstin van de voormalige Gereformeerde Kerk te Laag Zuthem

• Twee identieke tinnen bekers met de inscriptie "Berlikum-Langeslag"

• Een tinnen broodschaal met daarop de inscriptie "Berlikum helpt Langeslag 1951"

• Een tinnen kan met de inscriptie "Berlikum-Langeslag"

Het feit dat op dit avondmaalsservies de naam Berlikum voorkomt, vraagt toch wel om enige uitleg. Berlikum is toch een plaats in Friesland? Ja, dat klopt, maar dit servies blijkt een geschenk te zijn van de kerk in Berlikum aan de kerk in Laag Zuthem. Over de naam "Langeslag" verwijzen we je graag naar de pagina over de geschiedenis van onze gemeente. Dit geschenk had alles te maken met de ontstaansgeschiedenis van de Gereformeerde Kerk in Laag Zuthem. In de jaren 1940 stapten de meeste leden van de gereformeerde kerk over naar de pas opgerichte Vrijgemaakt Gereformeerde Kerk. De leden die niet meegingen zochten daarom een nieuw onderkomen en moesten met vrijwel niets beginnen. In 1951 kwam het gereformeerde kerkgebouw aan de Kolkweg gereed. Op een gegeven moment was daar de heer Boscher die in een (kerk-)blad las dat er in het Friese Berlikum een speciale kerkdienst werd gehouden ter gelegenheid van het inwijden van het nieuwe avondmaalsstel. Hij moet hebben gedacht: ‘Dan moet er ook een oud avondmaalsstel zijn!’ Hij nam contact op en vroeg wat men er mee van plan was. Dat was niet raar. Na de scheuring waren er veel hulpbehoevende gereformeerd-synodale kerken en de bereidheid om elkaar als kerken te helpen bleek er ook te zijn in Berlikum: ‘Dat mogen jullie wel hebben, maar dan zetten wij even de naam van onze plaats er in’. Aldus geschiedde.