diaconie
diaconie
Wat is diaconaat?
Diaconaat wordt vaak gezien als de praktische hulpverlening van de kerk. Dat is zeker waar, maar diaconaat is ook meer. Naast het bieden van hulp (financieel of op een andere manier) is diaconaat ook het werken aan een eerlijke samenleving. Soms betekent dat misstanden aan de kaak stellen of protest aantekenen. Om een beeld te gebruiken: je kunt wel dweilen als de kraan openstaat (hulpverlening), maar als niemand de kraan dicht draait (opkomen voor recht en gerechtigheid) dan verandert er niets. Toch gebiedt de eerlijkheid ook te zeggen dat je vaak niet zoveel kunt doen. In dat geval komt het erop aan om naast iemand te gaan staan, op het met de ander uithouden, zodat iemand weet dat hij of zij gezien wordt.
Diakenen houden zich bezig met de hulpverlening veraf (het werelddiaconaat) en dichtbij. In onze gemeente besteedt de diaconie ook veel aandacht aan de problemen in het eigen dorp. Denk daarbij aan koffieochtenden of maaltijden om gezelligheid te brengen en de eenzaamheid te doorbreken.
Wat zijn de taken van de diakenen?
Voor al het werk dat in de protestantse gemeenten gebeurt, dus ook voor diaconaal werk, zijn regels opgesteld. Die regels staan in de kerkorde van de Protestantse Kerk. Deze kerkorde is niet zomaar opgesteld, daar zijn alle plaatselijke gemeenten, classes en synoden jarenlang mee bezig geweest. De kerkorde beschrijft o.a. wie in de kerk welke taak heeft: wat is het werk van de predikant, van de kerkenraad, van de diaconie. Diakenen zijn volgens Artikel V in het bijzonder geroepen tot:
- de dienst aan de Tafel van de Heer en het inzamelen en uitdelen van de liefdegaven
- de dienst van barmhartigheid en gerechtigheid in gemeente en wereld
- de toerusting van de gemeente tot het vervullen van haar diaconale roeping en
- de verzorging van de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de gemeente van diaconale aard
Uit deze opsomming blijkt ook dat de diakenen het niet alleen kunnen. In feite is de diaconale opdracht een opdracht voor de hele gemeente. Diakenen zien het daarom ook als hun taak om de gemeente bewust te maken en te betrekken bij de uitvoering van het werk.
De diaken en de liturgie
Het ambt van diaken is vanaf het allereerste begin van de kerk nauw verbonden met de maaltijden van de Heer, de maaltijd die wij nu kennen met een stukje brood en een slokje wijn. In het begin van de kerk waren deze maaltijden ook echte maaltijden en namen de mensen van huis mee wat er voor nodig was. Vaak bleef er veel over en dat werd verdeeld onder de mensen die het nodig hadden. De diakenen hadden een “dienende” taak aan de tafel en zagen toe op het eerlijke uitdelen. Nog steeds heeft de diaken een speciale rol in de kerkdienst:
- De diaken is betrokken bij de voorbeden. De diaken brengt in welke diaconale noden aandacht nodig hebben en voor welke hoopvolle initiatieven gedankt kan worden. Om dit zichtbaar te maken brengt de diaken het voorbedenboek naar voren waarin de mensen aandacht vragen voor hun eigen persoonlijke zaken of die van een ander.
- De diaken zamelt tijdens de collecte geld in en vraagt om betrokkenheid bij het diaconale werk.
- De diaken is betrokken bij de voorbereiding en het uitdelen bij het Avondmaal (de Maaltijd van de Heer) en zorgt ervoor dat iedereen hieraan kan meedoen.
De diaken in de kerkenraad
De diaken maakt deel uit van de kerkenraad. De diaken vervult een van de drie ambten, naast het ambt van ouderling(kerkrentmeester) en predikant. De diaken stimuleert dat de leden van de gemeente betrokken zijn bij elkaar en bij de (wereldwijde) samenleving. De diakenen maken met elkaar diaconaal beleid. Alle diakenen samen vormen met elkaar het College van Diakenen.